Arz Güvenliği İçin LNG Yatırımlarına Yönelen Avrupa, Kapasitenin Yarısını Kullanıyor

Uluslararası düşünce kuruluşu Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü'nün (IEEFA) yayımladığı son verilerden alınan bilgilere göre, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesiyle Türkiye ve Birleşik Krallık'ın toplam gazlaştırma kapasitesinin 2030'da 413,6 milyar metreküpe ulaşması bekleniyor. Söz konusu ülkelerin 2021'de 256,9 milyar metreküp olan ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) satın alımına imkan sağlayan gazlaştırma kapasitesini bu yıl sonunda yüzde 26 artışla 324,2 milyar metreküpe yükselteceği tahmin ediliyor. Avrupa'nın mevcut kapasitesinin sadece yarısını kullanması ise dikkati çekiyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın 2022'de başlamasıyla LNG yatırımlarına ağırlık veren Avrupa ülkeleri söz konusu yılda 277,8 milyar ve 2023'te 312,9 milyar metreküp gazlaştırma kapasiteye ulaşmıştı. Öte yandan, Avrupa'nın gaz talebi, yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaşması ve enerji verimliliği önlemlerinin etkisiyle düşmeye devam ediyor. Geçen yıl, son 10 yılın en düşük seviyesine gerileyen Avrupa'nın gaz tüketimi, 2024'ün ilk yarısında yıllık bazda yüzde 5,4 azalarak 232,1 milyar metreküpe düştü. AB gaz tüketimi ise bu dönemde yüzde 3,2 azaldı. Bu yılın ilk yarısında Norveç ve Birleşik Krallık'ın gaz tüketiminde sırasıyla yüzde 36 ve yüzde 13 düşüş kaydedildi. Gaz tüketimini en çok azaltan AB ülkeleri yüzde 18'le Portekiz, yüzde 15'le Malta, yüzde 14'le Hırvatistan oldu. Bu dönemde Türkiye'nin gaz tüketimi de geçen yılın ilk yarısına oranla yüzde 4 azaldı. Finlandiya'nın tüketimi yüzde 37, Yunanistan'ın yüzde 30, Litvanya'nın yüzde 27, Estonya'nın yüzde 25 ve İsveç'in yüzde 24 arttı. LNG ithalatı faturası 21 milyar avroya geriledi IEEFA'nın son raporunda LNG terminallerine yapılan yatırımlara ilişkin değerlendirmeler de yapıldı. Doğal gaz tüketimindeki düşüş eğiliminin LNG ithalatına ihtiyacın azalması anlamına geldiğine işaret edilen raporda, "IEEFA, Avrupa'nın bu yakıta olan talebinin bu yıl yüzde 11,2 düşerek 148 milyar metreküpe gerileyeceğini tahmin ediyor, bu da kıtanın LNG tüketiminde zirveyi çoktan geçtiği anlamına geliyor. 2030'a kadar LNG talebinin 93 milyar metreküpe düşmesi bekleniyor. Operasyonel LNG ithalat terminalleri bu azalan tüketimden şimdiden etkilenmiş olabilir. AB terminallerinin ortalama kullanım oranı 2023'ün ilk yarısında yüzde 62,8'ken bu yılın ilk yarısında yüzde 47,2'ye düştü." ifadelerine yer verildi. Yılın ilk yarısında Yunanistan'ın LNG terminallerini kullanma oranı yüzde 23, İspanya'nın ise yüzde 27 olarak kayıtlara geçti. IEEFA'ya göre, aynı dönemde AB'deki LNG terminallerinin yarısı yüzde 50'nin altında kullanım oranına sahip oldu. Bununla birlikte, Avrupa ülkeleri yeni LNG ithalat terminallerine yatırım yapmayı planlıyor. IEEFA, 2030'a kadar bunun, Avrupa'da 300 milyar metreküpten fazla kullanılmayan kapasiteyle sonuçlanabileceğini tahmin ediyor. Yılın ilk yarısında AB ülkeleri LNG'nin yüzde 46'sını ABD'den, yüzde 21'ini Rusya'dan, yüzde 11'ini Katar'dan, yüzde 10'unu Nijerya ve Norveç'ten, yüzde 8'ini Cezayir'den ve geri kalanını farklı ülkelerden tedarik etti. Bu dönemde, Türkiye'nin LNG ithalatında Cezayir'in payı yüzde 45, ABD'nin payı yüzde 42, Rusya'nın payı yüzde 8 ve diğer ülkelerin payı yüzde 6 olarak kayıtlara geçti. IEEFA, yılın ilk yarısında AB ülkelerinin LNG ithalatına yönelik harcamalarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 41 azalarak 21 milyar avroya gerilediği tahminini paylaştı. Ülkeler, LNG için ABD'ye yaklaşık 10,5 milyar avro, Rusya'ya 3,5 milyar avro, Katar'a 2,1 milyar avro, Cezayir'e 2,1 milyar avro, Nijerya'ya 870 milyon avro ödedi. Geri kalan ödeme Norveç, Mısır ve Trinidad ve Tobago gibi ülkelere yapıldı. LNG ithalatına ödenen miktar 2022'de 116 milyar avro ve 2023'te 68,1 milyar avro olmuştu.