Türkiye, yaptığı diplomatik ve stratejik anlaşmalarla enerji arz güvenliğini güçlendirmenin yanı sıra, 'Enerji Ticaret Merkezi' olma hedefi doğrultusunda artık çok daha somut ve kararlı adımlar atmaktadır.
Bu anlaşmalar, Türkiye’nin doğalgaz tedarikini çeşitlendirme politikasında stratejik bir eşik oluştururken; farklı kaynaklardan sağlanacak gazın Türkiye’de fiyatlandırılması, ülkemizi başlıca enerji oyuncularından biri haline getirebilir.
Bu doğrultuda, yurt içi ve uluslararası boru hatları ile yer altı depolama tesislerine yapılan önemli yatırımların Türkiye enerji arz güvenliği hedeflerine ve bölgesel gaz ticaret merkezi olma vizyonuna güçlü katkı sağlamıştır. Buna ek olarak, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) tedarik anlaşmaları ile LNG gazlaştırma ve depolama kapasitelerinin artırılmasına yönelik faaliyetler, bu sürece stratejik düzeyde katkı sağlamaktadır.
2024 yılı itibarıyla Türkiye’nin LNG altyapısı ve ticareti güçlü bir büyüme kaydetmiştir. Yıllık toplam LNG ithalatı 12,6 milyar Sm³ olarak gerçekleşmiş ve bu miktar Türkiye’nin toplam doğalgaz ithalatının %24,16’sını oluşturmuştur. Uzun dönemli LNG ithalatı yalnızca Cezayir’den yapılmış ve bu kapsamda 5,38 milyar Sm³ LNG ülkeye getirilmiştir. Ayrıca, BOTAŞ’a Umman’dan LNG ithalatı yapabilmesine olanak sağlayan yeni bir uzun dönemli ithalat lisansı verilmiştir. Spot LNG ithalatında ise ABD %77’lik payla açık ara en büyük tedarikçi konumunda yer alırken, Rusya %7 pay ile ikinci sırada bulunmuştur.
Türkiye’nin LNG tedarik zincirini destekleyen altyapısı 2024 yılı itibarıyla beş terminalden oluşmaktadır: Marmara Ereğlisi LNG Terminali, Aliağa Ege Gaz LNG Terminali, Etki Liman FSRU, BOTAŞ Dörtyol FSRU ve 2023’te devreye alınan BOTAŞ Saros FSRU Terminali. Bu altyapı ile birlikte ülkenin lisansa kayıtlı LNG depolama kapasitesi 1,051 milyon m³’e ulaşmıştır. 2024 yılında LNG terminallerinden ulusal şebekeye 12 milyar Sm³ gaz verilmiş, ayrıca kara tankerlerine 497,6 milyon Sm³ LNG yüklenerek toplam 12,5 milyar Sm³’lük bir çıkış sağlanmıştır.
LNG, yalnızca ithalat ve iç tüketim için değil, aynı zamanda ihracat amacıyla da kullanılmaktadır. 2024’te BOTAŞ ve Tmak Natural Gas tarafından Kuzey Makedonya ve Bulgaristan’a LNG ihracatı gerçekleştirilmiş, toplam doğalgaz ihracatının %0,17’si LNG şeklinde olmuştur. Bu gelişme, Türkiye’nin LNG’yi sadece ithal eden değil, ihraç eden bir aktör olarak da konumlandığını göstermektedir.
LNG iletimi de 2024 yılında önemli bir faaliyet alanı olmuştur. Lisanslı 14 şirket tarafından toplam 649,9 milyon Sm³ LNG taşınmış ve bu miktarın %1,22’si ulusal iletim şebekesine girmeden doğrudan tüketicilere ulaştırılmıştır. Bu durum, LNG’nin esnek ve bölgesel bir enerji çözümü olarak ne kadar kritik bir rol oynadığını ortaya koymaktadır.
Son olarak, BOTAŞ geçtiğimiz günlerde, kaynak çeşitliliğini artırmak ve ticari fırsatları değerlendirmek amacıyla İtalya’nın Milano şehrinde düzenlenen Gastech 2025 konferansında, uluslararası birçok enerji şirketiyle LNG ve stratejik iş birliği anlaşmaları imzalamıştır.
İlgili şirketlerle yapılan orta ve kısa vadeli anlaşmalar kapsamında, 2025–2028 yılları arasında Türkiye’ye yaklaşık 15 milyar m³ doğalgaz eşdeğerinde LNG teslim edilmesi öngörülmekte olup, önümüzdeki Kasım-Aralık aylarından itibaren bu gaz sıvılaştırılmış şekilde Türkiye’ye gelmeye başlayacak.
İmzalanan LNG tedarik anlaşmaları, Türkiye’nin doğalgaz kaynak çeşitliliği ve esnekliği artırırken, bu tür adımlar yalnızca ülkemizin değil, bölgenin de enerji tedarik güvenliğine önemli katkılar sağlamaktadır.
