Karadeniz’in Enerji Köprüsü “TürkAkım” Açıldı

Rusya'da Anapa kıyısından başlayıp Türkiye'de Kıyıköy'de karaya  çıkan TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in katılımıyla İstanbul'da gerçekleştirilen törenle hizmete girdi.   Haliç Kongre Merkezi'nde düzenlenen törene, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç ve Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov'un yanı sıra TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Aleksander Novak ile çok sayıda devlet ve hükümet yetkilisi katıldı.   Rus doğalgazını Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya nakledecek TürkAkım doğalgaz boru hattının tamamlanması dolayısıyla Haliç Kongre Merkezi'nde düzenlenen törende konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2020 yılının ülkeler, halklar ve tüm dünya için esenlikler getirmesini diledi.   Erdoğan, "TürkAkım, Rus dostlarımızla beraber büyük emek harcadığımız, hem ikili ilişkilerimiz hem de bölgemizdeki enerji haritası bağlamında tarihi nitelikte bir projedir. Projenin hattının deniz bölümünün tamamlanması münasebetiyle değerli dostum Putin ile geçtiğimiz yıl yine İstanbul'da bir tören düzenlemiştik. Allah'a hamdolsun geride bıraktığımız bir sene içerisinde hedeflediğimiz şekilde hattı başarıyla tamamladık ve işte şimdi de açılışı yapıyoruz. Proje sayesinde 31,5 milyar metreküplük doğal gazın 15,75 milyar metreküpü aracı hiçbir ülke olmadan doğrudan ülkemize ulaşacaktır. Böylece 15 milyon hanenin yıllık doğal gaz ihtiyacını da karşılamış olacağız. TürkAkım Projesi'nin ülkemiz ve bu haktan faydalanacak tüm dostlarımız için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Projenin hayata geçirilmesinde emeği ve katkısı şükranlarımı sunuyorum."dedi.   Rusya'nın Türkiye'nin önde gelen doğal gaz tedarikçilerinin başında geldiğin dile getiren Erdoğan, "Geride bıraktığımız 33 senede Rusya Federasyonu'ndan yaklaşık 400 milyar metreküp doğal gaz tedariki sağladık. Bu tablo ülkelerimizin karşılıklı çıkarına dayalı, kazan-kazan temelli işbirliğinin en güzel örneğidir. Enerji alanındaki iş birliğimiz, her türlü sınamayı diğer alanlarda olduğu gibi başarıyla atlatmıştır. Türkiye ve Rusya olarak bu işbirliğinin zemini üzerinde yeni projelere, yeni başarılara imza atmaya devam edeceğiz. Avrupa ülkelerinin proje kapsamındaki ikinci hattan gelecek Rus gazına yoğun ilgi gösterdiğini görüyoruz. Türkiye olarak son yıllardaki yatırımlarımızla kendimizle birlikte bölge coğrafyası için de önemli bir doğal gaz arz kapasitesi ve ticaret merkezi oluşturacak altyapıya kavuştuk. Bundan bir ay önce bölgemizin en stratejik hatlarından biri olan TANAP'ı aziz kardeşim Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile birlikte resmen hizmete açtık. Enerjinin İpekyolu olarak görülen TANAP ile 16 milyar metreküplük Azerbaycan doğal gazını Türkiye ve Avrupa'nın istifadesine sunduk. İlerleyen yıllarda TANAP'ın taşıma kapasitesini önce 24 milyar metreküpe inşallah ardından da 31 milyar metreküpe çıkarmayı planlıyoruz."diye ifade etti.   Yeni arz kaynaklarının ortaya çıkarılması ve mevcut rezervlerin geliştirilmesi doğrultusunda kara ve denizde hidrokarbon arama ve üretim faaliyetlerinin artırılması için çalışmalar yürüttüklerini dile getiren Erdoğan, "Hedefimiz ülkemizi küresel enerji merkezlerinden biri haline getirmektir. Türkiye olarak kesinlikle bölgesel gerilim peşinde değiliz, asla da olmadık. Doğu Akdeniz'de süren hidrokarbon arama faaliyetlerimizin tek amacı ülkemizin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin menfaatlerini korumaktır. Her fırsatta tekrarladığımız gibi Doğu Akdeniz'de ülkemizin dışlandığı hiçbir projenin ekonomik, hukuki, diplomatik bakımdan hayata geçme şansı yoktur. Akdeniz'deki en uzun kıyı şeridine sahip Türkiye'nin bu bölgeyle ilgili her türlü projede söz söyleme hakkı elbette olacaktır. Buradan tüm kıyıdaş ülkelere yaptığımız iş birliği çağrımızı tekrarlamak istiyorum. Gelin tarih boyunca medeniyetlere beşiklik yapmış Akdeniz'i çatışma değil, iş birliği sahasına dönüştürelim. Bize bir adım gelene çok daha fazlasıyla gitmeye hazırız. Karşılıklı saygı ve hakkaniyet temelinde her türlü iş birliğine varız. Gerek TANAP, gerekse bugün açılış gururunu yaşadığımız TürkAkım, ülkemizin işte bu vizyonunun en somut nişanesidir. Ve TürkAkım isminin sahibi de hak sahibi değerli dostum Sayın Putin'dir. Muhataplarımızdan beklentimiz, Türkiye'nin uzattığı bu samimi iş birliği elini geri çevirmemeleridir."diye konuştu.   TürkAkımı'nın iki ülke ve bölge için hayırlara vesile olmasını diyen Erdoğan, sözlerini projenin mimarı olarak gördüğü Rusya Devlet Başkanı Putin ve heyetine teşekkür ederek tamamladı.    Törende konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, TürkAkım doğalgaz boru hattının tamamlanmasının genel anlamda Avrupa kıtası için önemli bir gelişme olduğunu belirterek, "Bu açılış törenine katılanlar sadece Rusya ve Türkiye için değil, Güney Avrupa ülkeleri için de önemli bir gelişmeye tanık oluyorlar." dedi.   Bu büyük çaplı ortak projenin hayata geçirilmesinin, Karadeniz'in dibinden gaz boru hattının başarılı bir şekilde döşenmesinin Rus-Türk stratejik ortaklığının kayda değer ve somut meyveler getirdiğinin göstergesi olduğunu söyleyen Putin, "Rusya ve Türkiye arasındaki iş birliği adım adım bütün alanlarda gelişiyor. Dünyadaki son derece zor duruma rağmen ve birtakım uluslararası oyuncuların bu karşılıklı yarar yönünde gelişen iş birliğimize mani olmaya çalışmalarına rağmen bu çalışmalar, devam etmektedir." diye konuştu.   Putin, Rus doğalgazının Türkiye'ye 30 yıldır ihraç edildiğini belirterek, "Önce Rus doğalgazını Trans-Balkan gaz boru hattı üzerinden Türkiye'ye aktarıyorduk. Sonra doğrudan Mavi Akım üzerinden vermeye başladık. Sadece geçen sene Türk ortaklarımız 24 milyar metreküp gaz aldı." ifadelerini kullandı.   Türkiye'ye Rus doğalgazının TürkAkım ile yeni bir güzergahtan aktarılacağını vurgulayan Putin, "Bu, gerçekten son derece özel ve benzeri olmayan bir gaz ulaştırma sistemi." değerlendirmesini yaptı.   TürkAkım ile ilk hattan Batı Sibirya yataklarından doğalgaz geleceğini, ikinci hat ile de doğalgazın Türkiye üzerinden Balkanlar'a, Bulgaristan ve Yunanistan ve Sırbistan'a sevk edileceğini belirten Putin, "Rus doğalgazının TürkAkım ile Türkiye üzerinden Avrupa'ya sevk edilmesi sadece Türkiye ekonomisine ve Karadeniz bölgesine değil, birçok Güney Avrupa ülkesinin ekonomisine olumlu tesir edecek ve genel anlamda Avrupa enerji piyasasının güvenini sağlayacak."dedi.   Putin, "Türk makamlarına ve Türkiye Cumhurbaşkanı'na teşekkürlerimi sunmak istiyorum. Çünkü inşa esnasında gerekli tüm lisansları ve izinleri vaktinde sağladılar. Bir siyasi irade gösterdiniz ülkenizin ulusal çıkarlarına uygun bir projeye el attınız. Eminim Rusya ve Türkiye gelecekte birçok projeyi hayata geçirecek. Hem enerji alanında hem de başka alanlarda hep beraber en iddialı projeleri gerçekleştirebileceğiz. Bu da her iki devlet ve millet için hayırlı olacaktır." diye konuştu.   Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez TürkAkım Projesi Açılış Töreni'nde yaptığı konuşmada, Türkiye ve Rusya arasındaki iş birliğinin yeni sembolü olan projenin deniz bölümünün geçen yıl tamamlandığını ifade etti.   İki ülkenin her türlü engellemeye rağmen karşılıklı güven, güçlü irade ve kararlılıkla 2014'ten bugüne ilerlediğini dile getiren Dönmez, "TürkAkım'da nihayete ulaşmanın gururunu hep birlikte yaşıyoruz. TürkAkım, bölgemizin istikrarına katkı sunan ve uluslararası enerji piyasalarına sürdürülebilirlik kazandıran stratejik bir proje, Karadeniz'in derinliklerine atılmış tarihi bir imza. Proje, ülkemizin ve Avrupa'nın doğal gaz arz güvenliğine önemli katkı sağlayacak biz vizyon projesi." şeklinde konuştu.   Dönmez, projeyle yıllık yaklaşık 31,5 milyar metreküp doğal gazın taşınacağına dikkati çekerek, bunun 15,75 milyar metreküpünün Türkiye'de kalacağını, kalan kısmının ise Türkiye üzerinden Avrupa'ya gideceğini söyledi.   TürkAkım-1 hattı üzerinden gelecek gazın Türkiye'ye, TürkAkım-2 üzerinden gidecek gazın ise Bulgaristan sınırından Avrupa'ya aktarılacağına işaret eden Dönmez, "Alım terminalleri, kıyı geçişi, 930 kilometrelik deniz kısmı, 70 kilometrelik birinci kara bölümü ve 140 kilometrelik ikinci kara bölümünün inşaat çalışmaları planlanan takvimden daha önce tamamlanarak gaz akışına hazır hale getirildi. Projenin yapımı sırasında yerli ve milli üretimin teşviki amacıyla kara inşaatında kullanılan malzemelerin yüzde 98'i yurt içi üreticilerden temin edildi. TürkAkım'ın kara kısmını bir yıldan daha kısa sürede tamamlayarak vanaları açılmaya hazır hale getirdik. TürkAkım, ülkemizi doğal gazın ilk alıcısı konumuna yükselterek transit riskleri de ortadan kaldıracak. Böylece siyasi çalkantılar ve istikrarsızlıktan asgari derecede etkilenen enerji sektörüne doğru önemli bir yol katetmiş olacağız. Yeni bir tedarik hattını daha devreye alarak sistem esnekliğimizi de genişletmiş olacağız."dedi.   Dönmez, yaklaşık 1,5 ay önce Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı'nın (TANAP) da devreye alındığını anımsatarak, TürkAkım'ın faaliyete başlamasıyla enerjide merkez ülke olma hedefine bir adım daha yaklaşıldığını dile getirdi.   Türkiye'nin doğalgaz şebekesinin günlük kapasitesinin 318 milyon metreküpe ulaştığını vurgulayan Dönmez, "Depolama tesislerimizin kapasite artışları, TANAP ve TürkAkım'ın tam kapasite çalışmasıyla bu rakam 2021 yılında inşallah günlük 450 milyon metreküpü aşacak." diye konuştu.   Dönmez, Türkiye-Rusya enerji ortaklığının diğer önemli projesi Akkuyu Nükleer Güç Santrali'ni de söz verdikleri şekilde devreye alacaklarını belirterek, "Ülkemizin yarım asırlık nükleer enerji hikayesinin köşe taşı olan Akkuyu, Cumhuriyetimizin 100. yılında faaliyete geçerek gurur abidelerimizden biri olacak." ifadesini kullandı.   Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak da TürkAkım doğalgaz boru hattı projesinin Türkiye ve Rusya'nın yanı sıra uluslararası piyasaların gelişimi için de çok önemli olduğunu aktardı.   TürkAkım'ın dünya tarihinin en büyük projelerinden olduğunu dile getiren Novak, "Yoğun ve başarılı bir çalışma sayesinde, Rus ve Türk taraflarının, özellikle Gazprom ve Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin yürüttükleri çalışmalarla en kısa sürede bu projeyi hayata geçirdik ve proje zamanından önce devreye giriyor." değerlendirmesinde bulundu.   Novak, TürkAkım'ın Karadeniz'den bağlanan direkt bir hatla Türkiye'ye doğal gazı ulaştıracağına dikkati çekerek, "Proje, sadece Türkiye'nin enerji piyasasının değil Güney ve Güneydoğu Avrupa piyasalarının da güvenliğini sağlayacak. TürkAkım, enerji alanındaki iş birliğimizi artırmakla kalmayacak ve iş birliğimizi kuvvetlendirecek. Ülkelerimizi daha da yakınlaştıracak, dost kılacak." ifadelerini kullandı.   Projenin teknik özellikleri şöyle:   Toplam yıllık kapasite 31,5 bcm. Azami operasyon basıncı 283 bar. Her bir deniz hattının uzunluğu 935 kilometre. Azami su derinliği 2  bin 198 metre. Her bir borunun uzunluğu 12 metre. Proje, iki deniz  hattı ile Rusya ve Türkiye’deki çeşitli tesislerden oluşuyor.   Denizde 1 bin 870 kilometreyi aşkın uzunluktaki boru hatları  inşaatının rekor sürede gerçekleştirildiği açıklandı. Günde 6,3  kilometre boru döşeme hızına ulaşıldı. TürkAkım’ı oluşturan iki hat  için toplamda yaklaşık 153 bin boru birbirine kaynaklandı. Deniz  hatların inşaatı 2017 Mayıs-2018 Kasım arasında 1,5 yıl sürdü. Dört  ayrı su üstü birleştirme işlemi 2019 Ocak ile Mart 2019 arasında  başarıyla tamamlandı.   TürkAkım Projesi’nin yapımında dünyanın en büyük inşaat gemisi  olduğu belirtilen Pioneering Spirit kullanıldı. Borunun deniz dibine  indirilirken aldığı şekle atfen S-döşeme denen yöntem, inşaatın hızlı  ilerlemesini sağladı. Boru hatların döşenirken, borular hizalandı,  yarı otomatik makinelerle birbirine kaynaklandı, ultrasonla test  edildi ve daha korumalı olması için üzerleri kaplandı.   Deniz hatlarının yanı sıra, TürkAkım projesi kapsamında kara  tesisleri de yer alıyor. Rusya Kara Çıkışı Tesisi ve Türkiye Alım Terminali tamamlandı.